Frankrijk lanceert MOOCs
Gestaafd door een solide universitaire traditie heeft Frankrijk zich op de ontwikkeling van MOOCs (massive open online courses) gestort, waardoor de beste cursussen van de Franse universiteiten voor iedereen toegankelijk worden.
Mohammed is enthousiast! Met enkel een internetverbinding heeft hij nu toegang tot de beste cursussen van de Franse universiteiten. Opgegroeid in het digitale tijdperk, volgt deze 25-jarige Marokkaan nu een cursus Frans via zijn smartphone of achter een computer in een internet-café. Dit jaar heeft hij ervoor gekozen de MOOC «duurzame ontwikkeling» te volgen. In navolging van de grote universiteiten in de wereld wordt er nu ook in Frankrijk steeds meer virtuele cursussen aangeboden. Een stille revolutie voor Frankrijk waar de eerste universiteiten uit de middeleeuwen stammen.
Sinds januari dit jaar heeft het ministerie van Hoger onderwijs en Onderzoek het platform FUN gelanceerd waar men een overzicht vindt van de verschillende initiatieven op het gebied van virtueel onderwijs en toegang heeft tot de Franse MOOCs, die in het Frans CLOM “cours en ligne ouverts et massif” heten. Massief, want een onbeperkt aantal studenten kan aan een MOOC deelnemen. De cursussen zijn toegankelijk voor iedereen, ongeacht leeftijd, nationaliteit of basisniveau. Colleges, huiswerk, documenten en toetsing gebeuren online. En het gaat niet enkel om een catalogus vol informatie maar om gestructureerde cursussen met een vast schema van vorderingen onder leiding van docenten.
Nieuwe technologieën hebben ons sociaal gedrag en onze leermethodes ingrijpend veranderd. Voor degenen die tot de zogenaamde Y generatie behoren, is een netwerk er niet alleen voor werk, het is een lifestyle en een middel voor intellectuele ontwikkeling. Internationale uitwisselingen en elkaars meningen onderling confronteren is geen utopie meer maar een dagelijkse bezigheid via de tablet, smartphone of computer. Debatten vonden al plaats op de Sorbonne in de tijd dat Christophe Colomb Amerika ontdekte, en Franse universiteiten hebben al snel het belang ingezien van deze nieuwe manier van kennisoverdracht.
Online platform FUN (France Université Numérique)
In 2011 werden de MOOCs voor het eerst gelanceerd met online video’s, teksten en interacties met docenten, mentoraat, zelfevaluaties, certificaten en uitwisselingen met andere studenten via discussiegroepen. Sommige MOOCs worden door 160000 studenten over de hele wereld gevolgd. Zij zouden anders hoogstwaarschijnlijk geen toegang tot het Frans universitair onderwijs hebben gehad. FUN is erg veelzijdig. Men heeft er toegang tot een virtuele universiteit met verschillende studierichtingen: milieu, management, digitale technologieën, recht, internationale betrekkingen, gezondheid, wetenschappen, geestes- en sociale wetenschappen. Meer dan dertig verschillende MOOCs zijn momenteel beschikbaar op FUN. De uitwisselingen vinden plaats via discussiegroepen die bij de cursus behoren en sociale netwerken als Twitter en Facebook.
{{}}
Een totaal nieuwe manier van onderwijs
Hoewel de andere universiteiten in de wereld ervoor gekozen hebben betaalde cursussen aan te bieden, zijn de Franse MOOCs trouw aan hun principe “onderwijs voor iedereen” gebleven en worden zij dus gratis aangeboden. Tientallen gerenommeerde universiteiten zoals het Conservatoire national des Arts et métiers (CNAM), Sciences Po, l’Ecole centrale, l’Ecole polytechnique en andere gereputeerde universiteiten zijn gewoon toegankelijk (https://www.france-universite-numerique-mooc.fr/). Elke MOOC begint op een vaste datum, maar het is mogelijk zich in te schrijven als de cursus al is begonnen en de gemiste lessen in te halen.
De meeste cursussen zijn in het Frans. Sommige kunnen ook in het Duits of in het Engels worden gevolgd. Het aantal inschrijvingen is hoog, maar na enkele weken haken veel studenten af en blijft er slechts 20 à 30% over die de cursus ook echt afmaakt. De makers van de MOOCs zijn echter van mening dat dit percentage normaal is. Het feit dat de cursussen gratis zijn, trekt wel aan maar houdt niet vast want de enige verplichtingen en discipline van een MOOC zijn de verplichtingen die de student zichzelf oplegt. Een solide motivatie is absoluut nodig om zichzelf ertoe te dwingen weken lang de lessen te volgen.
De studenten hebben een zeer diverse achtergrond en uiteenlopende doelen: middelbare scholieren, gepensioneerden, werkenden en werkzoekenden… Sommigen leren uit nieuwsgierigheid en anderen om nieuwe professionele vaardigheden te leren. Op pedagogisch gebied is er natuurlijk goed nagedocht over de leermethodes en de student heeft uiteraard zelf ook zijn doelstellingen moeten bijstellen. Iedere voltooide MOOC wordt erkend met een certificaat en niet met een diploma. De erkenning van de opgedane kennis op professioneel of sociaal niveau is dus niet de enige doelstelling. Het gaat in feite om een innoverende manier om met leren om te gaan. Niet meer hiërarchisch en lineair zoals vroeger, maar eerder als een collectieve intelligente dynamiek waar kennis via internet voor iedereen en overal toegankelijk wordt. Een student heeft inderdaad toegang tot een oneindige hoeveelheid kennis, maar de MOOC is er om deze informatie te structureren en deze scholing te organiseren door hem ook te confronteren met de kennis en meningen van anderen. In deze onmetelijk grote aula worden rijke en verrassende debatten gevoerd, waar iedereen een nieuwe kans krijgt om zijn kennis te verrijken.
Pascale Bernard
N.B : Dit artikel geeft alleen informatie over het hedendaagse Frankrijk en bevat geen enkele officiële mededeling.